Opinia o projekcie Ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników

Opinia o projekcie Ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników:

1. Projekt wprowadza nowe pojęcie „rolniczego handlu detalicznego” (RHD), którego nie było do tej pory na gruncie prawa krajowego, a mogło być wprowadzone znacznie wcześniej, ponieważ już od 2002 roku istnieją odpowiednie przepisy prawa UE. Definicja  RHD na być wprowadzona do Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia – inne zmieniane w projekcie ustawy odwołują się do tej definicji. RHD polega na zbywaniu konsumentowi finalnemu, bez udziału pośrednika, żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu tego podmiotu. Ważnym kryterium ograniczającym ma być maksymalna ilość zbywanej żywności w ramach RHD – niestety, w projekcie Ustawy nie przedstawiono projektów rozporządzeń wykonawczych MRiRW, które określałyby owa maksymalną ilość, przez co nie można poprawnie ocenić wagi rynkowej (dla rolników) proponowanych rozwiązań.
2. Ogólnie proponowane rozwiązania są istotnym krokiem naprzód dla ułatwienia sprzedaży bezpośredniej, jednak w dalszym ciągu nie są to rozwiązania dające pełne możliwości określone w ustawodawstwie UE.
3. Po wprowadzeniu nowych rozwiązań, na gruncie prawa krajowego funkcjonowałyby następujące formy prawne tzw. sprzedaży bezpośredniej produktów rolnych:
1. SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIA – wyłącznie nieprzetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego wytworzone w gospodarstwie, z limitami tygodniowymi sprzedaży określonymi w Rozporządzeniu MRiRW z dnia 30 września 2015 roku, wyłącznie dla konsumenta końcowego i handlu,
2. DOSTAWY BEZPOŚREDNIE – wyłącznie nieprzetworzone produkty pochodzenia roślinnego wytworzone w gospodarstwie, limitem jest wielkość produkcji tych produktów w gospodarstwie, na podstawie Rozporządzenia MZ z dnia 7 czerwca 2007 roku, dla konsumenta końcowego i handlu,
3. MOL – wyłącznie produkty pochodzenia zwierzęcego i ich przetwory, bez określania źródła pochodzenia surowców, limity tygodniowe wielkości sprzedaży określone w rozporządzeniu MRiRW,
4. ROLNICZY HANDEL DETALICZNY – nieprzetworzone i przetworzone produkty roślinne i zwierzęce a także przetwory roślinno-zwierzęce, wielkość sprzedaży limitowana rozporządzeniem MRiRW; surowce mogą pochodzić w 50% spoza gospodarstwa (jest to limit określony dla celów podatkowych) – sprzedaż wyłącznie dla konsumenta końcowego w gospodarstwie lub na targu (nie określono w projekcie dopuszczalności sprzedaży przez Internet, co jest zapisane w Rozporządzeniu KE 178/2002)
4. Istotną nowością jest przełamanie właściwości Inspekcji Weterynaryjnej (MRiRW) i Inspekcji Sanitarnej (MZ) co do nadzoru nad produktami pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Proponowane rozwiązanie ma całkowicie przenieść na MRiRW upoważnienia do nadzoru nad RHD. Bez zmian ma pozostać nadzór nad produktami pochodzenia zwierzęcego (Inspekcja Weterynaryjna), natomiast nadzór nad produktami pochodzenia roślinnego ma przejąć Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. W przypadku produkcji mieszanej w ramach RHD właściwą inspekcja ma być IW.
5. Zmieniono definicję przychodów z innych źródeł w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 20 ust. 1c i 1d), poprawiając poprzednie zapisy z 6 kwietnia 2015 roku, które okazały się po części martwe – m.in. usunięto ograniczenie sprzedaży pod dachem na targowiskach,
6. Na nowo zdefiniowano opodatkowanie sprzedaży bezpośredniej – wprowadzono zwolnienie przedmiotowe do 40 tys. zł rocznie, pod warunkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży, powyżej tej kwoty można korzystać z opodatkowania ryczałtem 2%; do chwili ukazania się projektu rozporządzenia MRiRW w sprawie limitów ilościowych dla RHD nie można ocenić jakości tego rozwiązania dla rolników, tym bardziej, że nowością jest uznanie tego zwolnienia jako pomocy de minimis a nie wiadomo, czy co najmniej w części nie będzie to pomoc de minimis w rolnictwie;
7. do Ustawy o VAT wprowadzono dla RHD zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy pomocy kas fiskalnych (do kwoty 40 tys. zł rocznie), co jest istotnym ułatwieniem,
8. projekt wprowadza „przy okazji” daleko idące zmiany  w kompetencjach Inspekcji Weterynaryjnej, co bezpośrednio dla rolników nie ma większego znaczenia,
9. konsekwentnie, dla poprawnej oceny proponowanych rozwiązań, konieczna jest znajomość kilkunastu projektów rozporządzeń MRiRW, których niestety nie ma, a powinny być, co wynika z pragmatyki procesu legislacyjnego,
10. Poniżej przedstawiam poglądowe zestawienie obecnych i projektowanych rozwiązań „sprzedaży bezpośredniej”

Prezes Zarządu

/-/ Roman Włodarz